EMANETE RİÂYET ETMEK

Nisâ sûresinin 58. âyet-i celîledesinde -meâlen- “Haberiniz olsun ki Allâh size; emânetleri ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğinizde adaletle hükmetmenizi emrediyor.” buyurulmuştur. Resûlullâh Efendimiz de “Bu ümmetten en önce kaldırılacak şey hayâ ve emânettir. Siz Allâh’dan onları isteyiniz.” buyurmuşlardır.
Emanet; esasen insanın emin ve mutemed olması yani kendine maddî veya manevî her hangi bir şeyin rahatça teslim olunabilir ve arzu edildiği zaman sağlam alınabilir bir halde bulunması manasınadır. İnsan üzerinde Rabbine, kendine ve halka karşı olmak üzere üç türlü emânet vardır.
Evvelâ rabbine karşı emanete riayeti onun emirlerini kâmilen yerine getirmesidir. İbn-i Mesûd hazretleri “Emânet her şeyde lâzımdır; Abdestte, gusülde, namazda, zekâtta, oruçta ve diğer bütün ibâdetlerde…” buyurmuştur.
Kendine karşı emâneti ise nefsini dîn ve dünyâsında kendine en faydalı sûrette kullanması, öfke, şehvet yahut cehâlet ile sonu fenâ olan hallere düşmemesidir.
Halka karşı emaneti; onların haklarını gözetmek, alışverişte aldatmamak, âmir ise emrindekilere adaletli olması, âlimse halkı bâtıl yollara değil de hak olana sevketmesi gibi hususlardır. Yine eşlerin birbirlerine karşı sadakatli olup ırzlarını ve çocuklarının neseblerini muhafaza etmeleri ve evlâdlarının terbiyesine dikkat etmeleridir.
Bir kimse gerek Allâh’a ve gerek kullara karşı emanetlerini ne kadar iyi muhafaza eder ve emaneti ne derece yerli yerine koyabilirse o nisbette kıymeti artar; Allâh da yarattıkları da onu sever. Hadîs-i şerîfte: “Allâh ve Resûlünün kendisini sevmesi kimi sevindirirse konuştuğunda doğruyu söylesin, kendisine bir şey emanet edildiğinde emâneti yerine getirsin ve komşusuna iyilikte bulunsun.” buyurulmuştur.

Emânete riâyet etmemek münâfıklık alâmetidir. Hadîs-i şerîfte “Münâfığın alâmeti üçtür: Konuşunca yalan söyler, vaad ettiğinde vadinden döner, emânet edildiğinde hıyânet eder.” buyurulmuştur.